کرم سفید ریشه؛ آفتی پنهان ولی مخرب در دل خاک
کرم سفید ریشه یکی از آفات خطرناک زیرزمینی است که بدون جلب توجه، به ریشه درختان و گیاهان زراعی حمله می‌کند و آسیب جدی وارد می‌سازد. شناخت این آفت و روش‌های کنترل آن برای باغداران، کشاورزان و تولیدکنندگان نهال حیاتی است.
کرم سفید ریشه چیست؟
کرم سفید ریشه در واقع لارو سوسک‌های خانواده Scarabaeidae (عمدتاً سوسک رزینی یا سوسک ژاپنی) است. این لاروها سفیدرنگ، C شکل، با سر قهوه‌ای و پاهای کوتاه هستند و معمولاً در عمق ۵ تا ۳۰ سانتی‌متری خاک زندگی می‌کنند.
گیاهان و درختان میزبان کرم سفید ریشه
- درختان میوه مثل سیب، گردو، بادام، هلو، زردآلو و آلو
- درختان جنگلی و زینتی مانند صنوبر، چنار، توت و افرا
- محصولات زراعی مانند سیب‌زمینی، یونجه، ذرت و گندم
علائم آلودگی به کرم سفید ریشه
آلودگی در ابتدا پنهان است، اما به مرور نشانه‌هایی ظاهر می‌شوند:
- زرد شدن و ریزش برگ‌ها بدون علت ظاهری
- کند شدن رشد گیاه
- پژمرده شدن ناگهانی درختان جوان
- قابل مشاهده بودن لاروهای سفید در هنگام کندن خاک اطراف ریشه
چرخه زندگی کرم سفید ریشه
این آفت معمولاً دارای چرخه ۲ تا ۳ ساله است. در سال اول تخم‌ریزی انجام می‌شود، در سال دوم لاروها فعالانه از ریشه‌ها تغذیه می‌کنند، و در سال سوم تبدیل به شفیره و سپس حشره کامل می‌شوند.
روش‌های مبارزه با کرم سفید ریشه
۱. مدیریت زراعی و بهداشتی
- شخم عمیق زمین در پاییز برای نمایان شدن لاروها و تخریب آن‌ها
- تناوب زراعی با گیاهان غیرمیزبان مانند نخود و عدس
- پاکسازی بقایای گیاهی پس از برداشت
۲. روش بیولوژیک
- استفاده از نماتدهای مفید (مانند Heterorhabditis bacteriophora) برای نابودی لاروها
- تشویق پرندگان حشره‌خوار و خارپشت‌ها در باغ
۳. مبارزه شیمیایی با کرم سفید ریشه (با جزئیات کامل)
در شرایطی که جمعیت لاروهای کرم سفید ریشه زیاد شده باشد و روش‌های غیرشیمیایی پاسخگو نباشد، استفاده از آفت‌کش‌های مناسب و هدفمند می‌تواند خسارت را کنترل کند. در ادامه چند سم موثر و روش مصرف آن‌ها ذکر شده است:
- دیازینون ۱۰٪ گرانول (Diazinon 10% G)
مقدار مصرف: ۴۰ تا ۶۰ گرم برای هر درخت جوان / ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار (در زمین‌های زراعی)
روش مصرف: پخش در اطراف طوقه و ریشه درخت و آبیاری بلافاصله پس از مصرف جهت نفوذ به عمق خاک
زمان مصرف: در اوایل بهار یا اواخر تابستان، هم‌زمان با فعالیت لاروها در عمق کم - فورادان ۱۰٪ گرانول (Furadan 10% G) – حاوی کاربوفوران
مقدار مصرف: ۲۰ تا ۳۰ گرم برای هر نهال در زمان کاشت / یا ۲۰ کیلوگرم در هکتار
روش مصرف: ترکیب با خاک اطراف ریشه هنگام کاشت یا پخش روی سطح و آبیاری
توجه: استفاده از فورادان در برخی کشورها ممنوع شده؛ حتماً وضعیت مجاز بودن آن را بررسی کنید. - ایمیداکلوپرید (Imidacloprid)
مقدار مصرف: فرم گرانول یا محلول قابل جذب در خاک؛ طبق برچسب تجاری محصول
مزیت: جذب از طریق ریشه و تأثیر سیستمیک، مناسب برای کنترل لاروهای در عمق کم
موارد مصرف: در باغ‌های میوه، گلخانه‌ها، نهالستان‌ها
نکات ایمنی:
- استفاده از دستکش، ماسک و لباس کار در هنگام کار با سموم
- عدم ورود به مزرعه تا ۲۴ ساعت پس از سم‌پاشی
- عدم استفاده از سموم نزدیک به زمان برداشت محصول (رعایت دوره کارنس)
- ترجیحاً با مشورت کارشناس گیاه‌پزشک منطقه اقدام به سم‌پاشی کنید
جمع‌بندی
کرم سفید ریشه از آن دسته آفات پنهان ولی بسیار خطرناک است که می‌تواند زیربنای حیات درخت را نابود کند. با شناسایی زودهنگام، مدیریت اصولی و استفاده از روش‌های تلفیقی، می‌توان از خسارات گسترده آن جلوگیری کرد.
اگر شما هم در منطقه خود با علائم این آفت مواجه شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم با کارشناسان دنیز نهال پاشایی تماس بگیرید تا بهترین راهکار برای کنترل آن را دریافت کنید.
